top of page

Fluor
Fluorum

Układ- F.jpg

Fluor jest pierwiastkiem (zaliczanym do niemetali), który znajduje się w 17. grupie w 2. okresie układu okresowego pierwiastków chemicznych.

Fluor jest pierwiastkiem o żółtozielonej barwie i charakteryzuje go fakt, iż stanowi silnie trujący gaz o ostrym zapachu. Jako pierwiastek chemiczny jest uznawany za najaktywniejszy niemetal  o największej elektroujemności, który może tworzyć związki z innymi pierwiastkami, nawet  z gazami szlachetnymi takimi jak krypton, ksenon czy rad. Fluor łączy się z wodorem w sposób wybuchowy, a w strumieniu gazowego fluoru mogą palić się szkło, metale czy nawet woda. 

W organizmie jest potrzebnym mikroelementem oddziałującym głównie na układ kostny i zęby.

Rola fluoru w organizmie

  • Fluor jest składnikiem mineralnym występującym w większości tkanek i płynów ustrojowych, przy czym największe jego ilości znajdują się w kościach i zębach

  • Pierwiastek ten bierze udział w prawidłowej mineralizacji zębów i kości będąc składnikiem fluoroapatytu wpływającym na twardość szkliwa, dzięki temu chroni zęby przed próchnicą

  • Fluor bierze także udział w budowaniu ścięgien, mięśni i włosów oraz tkanki łącznej

  • Fluor buduje kości

  • Fluor dla kobiet w ciąży jest ważny minerałem, ponieważ pomaga on wchłaniać żelazo

Źródła fluoru w pożywieniu

  • Fluor jest pierwiastkiem, który w największych ilościach występuje  w rybach morskich i owocach morza

  • Innymi źródłami fluoru pozostają :

    • czarna herbata (napar)

    • ostrygi

    • krewetki

    • ser cheddar

    • szynka wieprzowa

    • chleb żytni

    • płatki kukurydziane

    • buraki

    • ogórki

    • bakłażany

    • czosnek

    • przetwory mięsne

  • Fluor ponadto występuje w niektórych wodach leczniczych

  • Bardzo ważnym i istotnym również z punktu widzenia szkodliwości fluoru jest element związany z poziomem jego przyswajania, ponieważ fluor  z pożywienia wchłania się średnio w 30 - 60%

  • Fluor stanowi także składnik past do zębów, gdzie jego wchłanialność wynosi prawie 100 %

ikonka-fluor_edited.jpg

Fluor stanowi nie tylko składnik past do zębów i płynów do płukania jamy ustnej. Można go znaleźć w składzie niektórych leków psychotropowych, ponieważ wzmacnia działanie niektórych substancji psychoaktywnych.

W wysokim stężeniu fluor jest trucizną o wiele gorszą niż ołów, dlatego używa się go do produkcji trutek na szczury czy insekty.

W trakcie II wojny światowej hitlerowcy niekiedy podawali pojmanym więźniom fluor, aby ich otumanić i wywołać w nich uległość.

dzwonek.jpg

Tabela 1. Kunachowicz H., Nadolna I., Przygoda B., Iwanow K.: Tabele składu i wartości odżywczej żywności. PZWL Warszawa 2005

Tabela_produktów-_fluor.jpg

Zapotrzebowanie na fluor

  • Zapotrzebowanie na fluor jest zależne od kilku czynników takich jak wiek, płeć czy nawet masa ciała

  • Zapotrzebowanie na fluor zostało przedstawione w normach AI, czyli Adequate Intake (wystarczające spożycie) i przeciętnie dla dorosłego człowieka waha się między 3 a 4 mg/ dobę

  • Fluor jest uznawany za dość kontrowersyjny pierwiastek z racji swoich właściwości fizycznych i chemicznych oraz różnorodnego zapotrzebowania w przemyśle, jednakże nie ulega wątpliwościom, że organizm go potrzebuje, stąd warto wspierać się definicją trucizny wg Paracelsusa, która uznaje, że wszystko i nic może być trucizną w zależności od dawki

​

Tabela 2. Zapotrzebowanie na fluor wg Norm żywienia dla populacji Polski pod redakcją prof. dr hab. n. med. M. Jarosza, IŻŻ, 2020 

Normy- fluor.jpg

Niedobór fluoru w organizmie

  • Przyczynami niedoborów fluoru są przede wszystkim niewłaściwa dieta, niedożywieni, zaburzenia odżywiania

​

  • Niedostateczna podaż fluoru objawia się :

    • obniżeniem twardości szkliwa zębów

    • mniejszą wytrzymałością kości

    • próchnicą

    • kamieniem nazębnym

Nadmiar fluoru w organizmie

Nadmie fluoru w organizmie niesie za sobą poważne konsekwencje, ponieważ ten pierwiastek neutralizuje działanie niektórych enzymów. Ponadto zaburza wchłanianie wapnia, a tym samym może doprowadzić do kruchości kości i ich deformacji.

 

  • Objawami nadmiaru fluoru w organizmie mogą okazać się :

    • kruchość kości

    • deformacja kości

    • zaburzenia działania tarczycy

    • nasilenie się trądziku

    • pojawienie się chorób skóry

    • plamistość szkliwa zębów

    • fluoroza kości (występują w tym schorzeniu usztywnienie kręgosłupa i zmniejszona ruchliwość stawów)

    • zaburzenia funkcjonowania nerek

    • nieprawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i mięśniowego

 

Niekorzystne działanie na organizm może wywierać połączenie nadmiaru fluoru z kofeiną (czasem taka mieszanka występuje w niektórych napojach energetyzujących) i przyczynia się do zaburzeń gospodarki wapniowej.

bottom of page