top of page

Miedź
Cuprum

Układ- Cu.jpg

Miedź jest pierwiastkiem (zaliczanym do metali), który znajduje się w 11. grupie w 4. okresie układu okresowego pierwiastków chemicznych.

Miedź jest pierwiastkiem, który po wytopie i oczyszczeniu jest miękkim metalem o bardzo dobrym przewodnictwie cieplnym i elektrycznym. W środowisku naturalnym występuje głównie w postaci rud, a jego postać czysta – miedź rodzima jest rzadko spotykana.  

W organizmie miedź znajduje się we wszystkich tkankach i jest istotnym minerałem chociażby  w procesie tworzenia czerwonych krwinek.

Nazwa łacińska miedzi (zapożyczona również przez wiele innych języków, m.in. przez język angielski) pochodzi od Cypru, ponieważ tam w starożytności wydobywano ten metal.  

dzwonek.jpg

Rola miedzi w organizmie

  • Miedź znajduje się głównie w wątrobie, nerkach oraz mózgu i sercu

  • Dzięki obecności miedzi jest możliwe tworzenie czerwonych krwinek (erytrocytów), ale także osłonek mielinowych, które stanowią tarczę dla układu nerwowego, ponieważ wyścieła nerwy i zapewnia odpowiedni przepływ impulsów nerwowych

  • Miedź wraz z żelazem bierze udział w transportowaniu tlenu do wszystkich komórek organizmu, szczególnie do wrażliwej na niedotlenienie tkanki nerwowej

  • Miedź uczestniczy w tworzeniu melaniny, która jest pigmentem skóry i włosów

  • Za pośrednictwem miedzi możliwe jest prawidłowe funkcjonowanie mięśni oraz kości

  • Miedź bierze udział w reakcjach oksydo – redukcyjnych w organizmie, zwiększa odporność organizmu oraz chroni przed wolnymi rodnikami

    • to pozwala chronić układ nerwowy przed niekorzystnym działaniem wolnych rodników, których ilość wzrasta wraz z przybywaniem lat

  • Miedź jest pomocna przy transporcie i wchłanianiu żelaza

  • Dzięki miedzi krzepliwość krwi jest na właściwym poziomie, a żelazo wchłania się w odpowiedni sposób

  • Miedź zapobiega chorobom serca oraz układu krążenia

  • Ten pierwiastek zatrzymuje wzrost bakterii oraz bierze udział w ich niszczeniu

  • Miedź stanowi składnik procesów syntezy białek, chociażby kolagenu czy elastyny, a te przyczyniają się do opóźniania starzenia się skóry

Źródła miedzi w pożywieniu

  • Bogatym źródłem miedzi są :

    • wątroba

    • otręby pszenne

    • płatki owsiane

    • orzechy

    • kakao

    • nasiona słonecznika

    • chleb pełnoziarnisty

  • Produktami bogatymi w miedź są też :

    • rośliny strączkowe

    • soja

    • ser żółty

    • ryby i owoce morza

    • ziemniaki

    • pomidory

    • czosnek

    • grzyby

  • Większa przyswajalność miedzi jest pochodzenia zwierzęcego i jeszcze się zwiększa z obecnością węglowodanów (glukozy, skrobi, fruktozy) i witaminy C

  • Z kolei składniki, które znacznie obniżają wchłanianie miedzi w organizmie to : błonnik pokarmowy, cyna, cynk, fityniany, fosfor, wapń i żelazo, a także związki siarki

ikonka-mied%C5%BA_edited.jpg

Tabela 1. Kunachowicz H., Nadolna I., Przygoda B., Iwanow K.: Tabele składu i wartości odżywczej żywności. PZWL Warszawa 2005

Tabela produktów- miedź.jpg

Zapotrzebowanie na miedź

  • Zapotrzebowanie na miedź zależy przede wszystkim od wieku

  • Różnice pojawiają się w dawkach przeznaczonych dla kobiet w ciąży, jednakże ciąża jest okresem wyjątkowym dla psychiki kobiety, ale również dla jej fizjologii

  • Dla prawidłowego funkcjonowania organizmu ważne jest zachowanie właściwych proporcji pomiędzy miedzią a cynkiem, gdyż zaburzenia równowagi pomiędzy tymi dwoma pierwiastkami mogą skutkować chorobą

  • Jakakolwiek suplementacja preparatami miedzi musi być skonsultowana z lekarzem i zalecona z konkretnych powodów

​

Tabela 2. Zapotrzebowanie na miedź wg Norm żywienia dla populacji Polski pod redakcją prof. dr hab. n. med. M. Jarosza, IŻŻ, 2020 

Normy- miedź.jpg

Niedobór miedzi w organizmie

Niedobór miedzi jest rzadkim zjawiskiem, niemniej jednak może dotykać osoby, które stosują różnego rodzaju kuracje odchudzające lub ich dieta charakteryzuje się monotonią i nieprawidłowym bilansem.

Innymi przyczynami niedoboru miedzi są uporczywe wymioty, biegunki czy zaburzenia wchłaniania.

 

  • Objawami niedoboru miedzi w organizmie mogą się okazać :

    • niski poziom hemoglobiny

    • brak apetytu

    • problemy z koncentracją

    • spadek odporności

    • anemia

    • pękanie naczyń krwionośnych

    • zaburzenia ze strony układu krążenia

    • drętwienie kończyn

    • kruchość kości

    • spadek nastroju

Nadmiar miedzi w organizmie

Miedź jest pierwiastkiem, którego trudno przedawkować, ale naturalnie mogą zdarzać się wyjątki, zwłaszcza, jeśli występuje suplementacja, szczególnie ta niepodlegająca kontroli lekarza.

 

  • Objawami nadmiaru miedzi w organizmie mogą być :

    • bóle brzucha

    • nudności

    • bóle mięśni

    • zaburzenia ze strony pracy serca, wątroby

    • problemy z widzeniem

    • zaburzenia pracy układu oddechowego

    • rozdrażnienie i nerwowość

bottom of page