Skóra stanowi odzwierciedlenie naszego stanu odżywienia, nawodnienia, a jej wygląd może wskazywać na choroby toczące się wewnątrz nas. Podstawą do pięknej i promiennej cery jest zrównoważona dieta i dostarczanie wszystkich składników odżywczych w zalecanych dla naszej płci i wieku ilościach. Możemy stosować maseczki, balsamy, kremy i inne specyfiki by poprawić kondycję naszej cery. Jednak odpowiednia pielęgnacja jest tak samo istotna, jak to w jaki sposób odżywimy naszą skórę i jak zadbamy o nią od wewnątrz.
Stan naszej skóry zmienia się wraz z wiekiem, dodatkowo negatywny wpływ mogą na niego mieć czynniki, które możemy podzielić na:
zewnętrzne do których należy –
niewłaściwa pielęgnacja ( np. zaniedbywanie dokładnego demakijażu),
promieniowanie UV (korzystanie z solarium lub wystawianie się na słońce bez użycia kremu z filtrem),
zanieczyszczone środowisko (smog i dym głównie odczuwalny w okresie zimowym),
wewnętrzne -
niewłaściwa dieta (nasz organizm to bardzo skomplikowana maszyneria, niedobór już jednego składnika odżywczego może pociągnąć za sobą kaskadę reakcji przyczyniających się do pogorszenia stanu naszej cery),
palenie papierosów,
zaburzona gospodarka hormonalna (w tym przypadku niezbędna jest konsultacja lekarska i konieczne może okazać się wprowadzenie leczenia farmakologicznego),
stres.
Wyróżnić możemy kilka substancji, które szczególnie korzystnie wpływają na stan naszej cery, chronią ją przed uszkodzeniami spowodowanymi czynnikami zewnętrznymi i wewnętrznymi. Sprawiają, że jest optymalnie uwodniona, jędrna oraz mają wpływ na jej elastyczność. Do substancji, które chronią skórę przed uszkodzeniami oksydacyjnymi i UV, odwodnieniem i utratą elastyczności: witaminy A, C i E; selen; cynk; miedź; krzem; polifenole; karotenoidy; oraz niezbędne wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6
Trójca antyoksydacyjna witamina A, E i C – to witaminy, które zwalczają wolne rodniki oraz opóźniają procesy starzenia się skóry
Witamina A jest jedną z witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. To znaczy, że żeby wchłonęła się w naszym przewodzie pokarmowym potrzebujemy dodatku tłuszczu. Co to oznacza w praktyce – marchewkę najlepiej połączyć m.in. z humusem, jogurtem naturalnym lub zjeść ją z garścią orzechów. Tartą marchew możemy natomiast skropić odrobiną oliwy. Przykład ten pokazuje dlaczego tak ważnym jest by nasza dieta była zrównoważona i pełnowartościowa.
Źródłami witaminy A są m.in. wątróbka, jaja kurze, masło i sery, pełnotłuste mleko. W roślinach znajdziemy ją w marchwi, dyni, papryce, szpinaku, koperku czy pomidorach.
Wpływ witaminy A na cerę przejawia się m.in. przez:
- redukcje ilości wydzielanego sebum
- pośredniczy w syntezie kolagenu i elastyny
- przyśpiesza regenerację naskórka
- redukuje drobne przebarwienia
- wspomaga leczenie trądziku (wiele silnych leków antytrądzikowych opartych jest właśnie na witaminie A)
Witamina E – to grupa związków która również jest rozpuszczalna w tłuszczach. Jak w przypadku witaminy A powinniśmy więc zadbać o źródło tłuszczów w naszym posiłku.
Źródłem wit E są rośliny, orzechy oraz oleje roślinne. Znajdziemy ją w oleju słonecznikowym, rzepakowym, oliwie z oliwek oraz w zielonych warzywach jak szpinak, sałata, czy też w awokado lub papryce.
Badania wskazują, że witamina E wykazuje właściwości:
- fotoochronne,
-ujędrniające,
-nawilżające
-przeciwstarzeniowe,
a także poprawiające
-elastyczność,
-strukturę i
- miękkość naskórka oraz skóry właściwej.
Witamina C jest witaminą rozpuszczalną w wodzie. Powszechnie występuje w owocach i warzywach, jednak jest witaminą mało nietrwałą. Jej poziom w żywności obniża się wraz z upływem czasu pod wpływem temperatury, światła czy wręcz bezpośredniego kontaktu z powietrzem.
Źródłem witaminy C w żywności są powszechnie kojarzone owoce cytrusowe, ale znacznie więcej tej witaminy znajdziemy choćby w papryce, natce pietruszki czy porzeczkach i jagodach. Bogate są w nią także takie produkty jak brokuły, truskawki, maliny i warzywa kapustne.
Witamina C wspomaga:
- tworzenie bariery naskórkowej i kolagenu w skórze właściwej,
-chroni przed utratą wody przez skórę
-pomaga przeciwdziałać starzeniu się skóry oraz odgrywa rolę w szlakach sygnałowych wzrostu i różnicowania komórek.
Właściwości antyoksydacyjne witaminy C chronią skórę, zwłaszcza naskórek, przed promieniowaniem ultrafioletowym zapobiega więc fotostarzeniu
Niedobór mikroelementów wpływa niekorzystnie na rozwój i zdrowie człowieka, w tym na funkcjonowanie i wygląd skóry. W kontekście starzenia się skóry zwraca się również uwagę na rolę minerałów, takich jak selen, cynk, miedź i krzem.
Badania kliniczne wykazały, że miedź pomaga w poprawie elastyczności skóry, redukcji drobnych zmarszczek twarzy oraz przyspiesza gojenie się ran. Chroni również przed fotouszkodzeniami.
Źródłem miedzi jest m.in. wątróbka, owoce morza, orzechy, produkty pełnoziarniste, czekolada i kakao.
Cynk odpowiedzialny jest za zapobiegania uszkodzeniom skóry wywołanymi promieniowaniem UV. Cynk jest niezbędny do podziału i różnicowania komórek. Wpływa na strukturę i prawidłowe funkcjonalnie skóry i błon śluzowych.
Cynk znajdziemy m.in. w czerwonym mięsie, rybach, drobiu, owocach morzach. Całkiem dużo tego pierwiastka zawierają orzechy, pestki dyni i nasiona słonecznika.
Brak selenu w diecie osłabia zdolność antyoksydacyjną skóry, czyniąc skórę bardziej wrażliwą na stres oksydacyjny wywołany promieniowaniem ultrafioletowym, redukuje również stany zapalne.
Do źródeł selenu zaliczamy m.in. orzechy brazylijskie (w zależności do tego skąd pochodzą poziom selenu może się diametralnie różnić), ryby morskie (tuńczyk, halibut, sardynki), jaja, brokuły, kalarepa, szparagi i rośliny strączkowe.
Tłuszcz kojarzymy jako coś niepożądanego, zupełnie niepotrzebnie, gdyż jest to bardzo istotny makroelement.
Lipidy są ważną częścią skóry i są ściśle związane z funkcją bariery naskórkowej skóry, strukturą błony, równowagą środowiska wewnętrznego i naprawą uszkodzeń. Starzeniu się skóry towarzyszy spadek zawartości tłuszczu. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6 odgrywają ważną rolę mając działanie w zapobieganiu i leczeniu stanów zapalnych skóry. Objawy niedoboru kwasów tłuszczowych to suchość naskórka, łuszczenie się, zwiotczenie skóry, stany zapalne skóry, zwiększona podatność na podrażnienia i wolniejsze gojenie ran. Ważnym źródłem NNKT są oleje roślinne otrzymywane z nasion, owoców, orzechów i kiełków.
Badania wykazują, że szczególnie polecane dla skóry wrażliwej i atopowej są - oleje z ogórecznika
- olej z wiesiołka
- olej z pestek czarnej porzeczki
- olej konopny
Skóra tłusta, mieszana i trądzikowa szczególnie lubi
- olej z czarnuszki
- olej z baobabu
- olej z Neem
Jeśli mamy skórę dojrzałą i chcemy chronić ja przed czynnikami zewnętrznymi powinniśmy sięgnąć po:
- olej z rokitnika
- olej z zielonej kawy
- olej z kiełków pszenicy
- olej arganowy
Bibliografia:
C. Cao, Z. Xiao, Y. Wu,C. Ge. Diet and Skin Aging—From the Perspective of Food Nutrition. Nutrients. 2020 Mar; 12(3): 870
M. Michalak, M. Pierzak, B. Kręcisz, E. Suliga. Bioactive Compounds for Skin Health: A Review. Nutrients. 2021 Jan; 13(1): 203